İzmir Kent Belleği
Bu çalışma, İzmir Kent Belleği araştırma grubunun Yaşar Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirdiği BAP-083 no’lu “Yüzyıl Ortası Çok Katlı Konutların Mekânsal Analizi ve Sanal Ortama Üç Boyutlu Aktarımı; Karşıyaka, İzmir” başlıklı bilimsel araştırma projesinin sonuçlarını içermektedir.
Paya Apartmanı
1950-
Mimar: Ziya Nebioğlu
Yapı, Donanmacı Mahallesi, Cemal Gürsel Caddesi (önceki Yalı Caddesi ve Fahrettin Paşa Caddesi) üzerinde bulunmaktadır. 1950 yılında 3 katlı olarak inşa edilen binaya 1957 yılında 4. kat eklenmiştir.
Günümüze ulaşan aile apartmanlarının son örneklerinden biri olan yapının yalın modernist bir estetiği vardır. Asimetrik kütle düzeni, prese tuğla ile vurgulu hale getirilen eğrisel köşesi, yatay vurguyu artıran döşeme kotlarındaki beyaz bordürleri, cepheden algılanan balkon köşelerindeki dairesel kolonları ve ritmik pencere kurgusu ile yapıldığı dönemin mimari karakteristiğini yansıtmaktadır.
Erdoğan Apartmanı
-1952
Mimar: Akif Kınay
Yapı, Donanmacı Mahallesi’nde Sancar Maruflu Sokak (1740 Sokak) üzerindeki köşe parselde yer almaktadır. 5 katlı 9 daireli apartmanın dört cephesi ayrık nizamdadır. Erdoğan Apartmanı 2020 yılı Eylül ayı içerisinde yıkılmıştır.
Cephe tasarımındaki simetrik düzen, geleneksel Türk Evi plan organizasyonuna benzer sofalı plan şeması, ince işçilikli ve geleneksel motiflerden esinlenen dökme demir balkon ve merdiven korkulukları, ahşap kepenkleri ve geniş saçaklarıyla inşa edildiği 1950’li yılların mimari özelliklerini yansıtmaktadır.
Gökçeoğlu Apartmanı
1966-
Mimar: Faruk San
(A.F.A. Mimarlık ve Mühendislik Bürosu)
Yapı, Donanmacı Mahallesi, Cemal Gürsel Caddesi (önceki Yalı Caddesi) üzerinde bulunmaktadır. Tek girişi olan yapının zemin katında bir dükkan ve üst katlarda her katta bir daire olmak üzere eş değer plan organizasyonuna sahip 7 adet daire bulunmaktadır. Apartman, betonarme karkas sistem olarak inşa edilmiştir.
Gökçeoğlu Apartmanı özgün tasarım anlayışı, yalın ve şeffaf kütle etkisi, sade cephe düzeni, plan şeması ve karakteristik iç mekân detaylarıyla mimari bir mirastır.
Gediz Apartmanı
-1967
Mimar: Faruk San
(A.F.A. Mimarlık ve Mühendislik Bürosu)
Yapı, Donanmacı Mahallesi, Cemal Gürsel Caddesi (önceki Yalı Caddesi ve Fahrettin Paşa Caddesi) üzerinde bulunmaktadır. İki bloktan oluşan yapı zemin+8 katlıdır. 290 numaralı blokta her katta tek daire bulunurken 292 numaralı blokta her katta iki daire yer almaktadır. Apartman, betonarme karkas sistem olarak inşa edilmiştir.
Karşıyaka kıyı şeridinde yer alan diğer apartmanlardan farklı olarak zemin kat geriye çekilerek yapı yerden yükseltilmiş ve bu sayede yapının ağır kütle etkisi hafifletilmiştir.
İpek Apartmanı
1971-
Mimar: Bedri Kökten
Yapı, Aksoy Mahallesi, Cemal Gürsel Caddesi (önceki Yalı Caddesi ve Fahrettin Paşa Caddesi) üzerinde yer almaktadır. Tek girişi olan zemin+8 kattan oluşan yapıda her katta tek daire olmak üzere eşdeğer plan organizasyonuna sahip toplam 9 daire bulunmaktadır.
İpek Apartmanı özgün tasarım anlayışı, yalın ve şeffaf kütle etkisi, sade cephe düzeni, plan şeması ve iç mekân detaylarıyla mimari bir mirastır. Karşıyaka’nın 1970’ler ve sonraki süreçlerindeki modern konut yaşamını yansıtan apartman, malzeme özgünlüğü, iç kullanım değerindeki sürekliliği ve tasarım özgünlüğü ile dönemi yansıtan nitelikli örnekler arasında yer almaktadır.
Çağlayan Apartmanı
-1972
Proje Müellifi: Armağan Çağlayan (İnşaat Y.Mühendisi)
Donanmacı Mahallesi, Cemal Gürsel Caddesi (önceki Yalı Caddesi ve Fahrettin Paşa Caddesi) üzerinde yer alan yapı zemin+6 kat ve çatı katından oluşmakta ve tek yapı içerisinde sağ ve sol blok olarak ikiye ayrılmaktadır.
Karşıyaka’nın 1970’ler ve sonraki süreçlerindeki modern konut yaşamını yansıtan Çağlayan Apartmanı, taşıdığı mimari karakteri, konut iç mekânındaki modernist tasarım anlayışı ve konut içi çağdaş yaşam önerisiyle önemli bir değere sahiptir. Yapı, yalın plan kurgusu ve özgün tasarımının korunması sebebiyle konut kimliği ve Türkiye modern mimarlık tarihi açısından önemlidir.
Pıtrak Apartmanı
1974-
Mimar: Cahit Akan
Yapı, Donanmacı Mahallesi, Cemal Gürsel Caddesi (önceki Yalı Caddesi ve Fahrettin Paşa Caddesi) üzerinde yer almaktadır. Zemin+9 kat ve iki bloktan oluşan yapıda toplam 24 daire bulunmaktadır.
Pıtrak Apartmanı, Karşıyaka’nın en büyük ve prestijli ilk apartmanı olan Yalı Caddesi’ndeki Berin Apartmanı’nın yerine konumlanmıştır. Yapı farklı tarihsel dönemlerde kentsel/toplumsal hafıza açısından önem taşıyan birtakım işlevleri barındırmıştır. Bunlar arasında arka bahçede yer alan Cup adlı kapalı havuz ve ön cephede zemin katta bir dönem faaliyet gösteren Palet Restoran kentlilerin hafızasında önemli bir yer tutmaktadır.
Çatı terası üzerindeki betonarme pergole biçimindeki saçak, asimetrik kütle biçimlenişi ve yalın cephe düzeni döneminin mimari karakterini yansıtan önemli özellikleridir.
Dolunay ve Konak Apartmanları
-1979
Mimarlar: Kemal Türksönmez – Semih Aygıt
İki bloktan oluşan yapı (Dolunay ve Konak apartmanları), Donanmacı Mahallesi, Cemal Gürsel Caddesi (önceki Yalı Caddesi ve Fahrettin Paşa Caddesi) üzerinde yer almaktadır. Betonarme karkas sistem olarak inşa edilmiş olan, zemin+7 kat ve çatı katından oluşan iki apartmanda toplam 36 daire bulunmaktadır.
Dolunay ve Konak Apartmanlarının arazisinde apartman inşaatından önce bulunan köşk 1925’lerde İzmir’in ilk avukatlarından olan Ethem Postacıoğlu tarafından Salih Paşa Vakfı’ndan satın alınmıştır. 1974 yılında köşk yıkılmış, yerine 1979 yılında Kemal Türksönmez ve Semih Aygıt tarafından Dolunay ve Konak apartmanları yapılmıştır. Karşıyaka’nın 1970’ler ve sonraki süreçlerindeki modern konut yaşamını yansıtan Dolunay ve Konak Apartmanları, yalın cephe kurgusu, konut iç mekânındaki modernist tasarım anlayışı ve konut içi çağdaş yaşam önerisiyle önemli bir değere sahiptir. Yapı, yapıldığı dönemi yansıtan planlama anlayışı ve bazı dairelerin özgün iç mekân tasarımını barındırması sebebiyle konut kimliği ve Türkiye modern mimarlık tarihi açısından önemlidir.