Gökçeoğlu Apartmanı
Yapının Kimliği ve Tarihçesi
Bugünkü Adı: Gökçeoğlu Apartmanı
Eski/özgün/farklı adları: Gökçeoğlu ailesi konutu (aynı parselde daha önce Gökçeoğlu ailesine ait iki katlı bir konut bulunmaktaydı)
Yeri/adresi: 216 Ada, 19 Parsel, Donanmacı Mahallesi No: 296, 35580, Karşıyaka, İZMİR
Tipi/işlevi: Konut
Yasal durumu (tescil): Tescili yok
Diğer bilgiler: Zemin+altı ve çatı arası katı olan tek bloktan oluşan yapı, onaylı mimari projesine göre zemin katta bir dükkan; normal katların her birinde tek daire olup, toplam altı daireden oluşmaktadır. Zemin kattaki dükkan yaklaşık 94 m2, normal katlardaki dairelerin her biri ise ortalama 100 m2dir. Tapu alanı 447,75 m2dir.
Özgün kullanım/program: Konut, Dükkan
Tamamlandığı tarih: 1966
Mimar(lar)/tasarımcı(lar): Faruk San (A.F.A. Mimarlık ve Mühendislik Bürosu)
Yüklenici(ler): Faruk San (A.F.A. Mimarlık veMühendislik Bürosu)
İşveren: Cevat Gökçeoğlu
Sahibi/bakımından sorumlular: Ülkü Kayaalp
Yapıyla ilgili diğer kişiler: Ülkü Kayaalp
Bilinen değişiklikler: Yapının son iki katı Kat Mülkiyeti Kanunu sonrasında eklenmiştir.
Bugünkü kullanımı: Konut
Bugünkü fiziksel durumu: Yapı kullanılabilir durumdadır ve özgün tasarımı mimari içeriğiyle büyük oranda korunmuştur. İncelenen 4 numaralı dairenin iç mekânı da dönemin özgün tasarım özelliklerini yansıtmaktadır.
Yapının ayrıntılı tanımı: Yapı, Donanmacı Mahallesinde eski adı Yalı caddesi şimdiki adıyla Cemal Gürsel Caddesi üzerinde Pıtrak Apartmanı bitişiğinde bulunmaktadır. Tek girişi olan yapının zemin katında bir dükkan ve üst katlarda her katta bir daire olmak üzere eşdeğer plan organizasyonuna sahip altı adet daire bulunmaktadır. Apartman, betonarme karkas sistem olarak inşa edilmiştir. Gökçeoğlu Apartmanı özgün tasarım anlayışı, yalın ve şeffaf kütle etkisi, sade cephe düzeni, plan şeması ve iç detaylarıyla mimari bir mirastır. Bina günümüzde halen kullanımda olup özgün mimari/iç mimari özellikleriyle büyük ölçüde korunmuştur.
Mimar Faruk San (1921-2006)
(A.F.A. Mimarlık ve Mühendislik Bürosu)
1929 – 1934 Özel Okul (İlkokul), 1934 – 1938 Kabataş Erkek Lisesi (Ortaokul), 1938 – 1941 Kabataş Erkek Lisesi (Lise) ve 1942 – 1947 G.S.A. Yüksek Mimari Kısmı (Üniversite) ile öğrenimini tamamladı.
1947 – 1949 yılları arasında Hava Kuvvetleri’nde Yedek Subaylık yaptı. 1950’de İzmir’de özel serbest büro açtı. 1956’da kollektif şirket kurarak iki orta meslektaşı ile çalıştı. 1974’de Afa İnşaat ve Sanayi A.Ş. kurdu ve mesleki faaliyetlerini halen daha geniş çapta devam ettirdi. 1984 Afa Prefabrik A.Ş. kuruldu ve ilk yönetim Kurulu Başkanı Ö. Faruk San oldu.
Ege Bölgesi’nde yaklaşık 30 adet apartman inşaatı, 20 adet ev/villa, Ege Bölgesi’nde 50 adet banka inşaatı-büro, Ege Bölgesi’nde 20 adet sanayi tesisi/fabrika (Tuborg Bira Fabrikası, Pınar Süt Fabrikası, Billur Tuz Fabrikası, Ege Gübre Fabrikası, Afa Prefabrik Beton Fabrikası, Metaş Fabrikası, İGS İstanbul Giyim Sanayi, vb.) San’ın bizzat yaptığı ya da yapımına katıldığı önemli projeler arasında bulunmaktadır (https://www.izmir-smd.org.tr/Uyeler/14/O-FarukSan).
Karşıyaka kökenli mimarlardan Y. Mimar Kayan Ergün Özgiller’in, ortağı olduğu AFA İnşaat Şirketi ortakları Y. Mimar Faruk San ve Y. Mimar Ürün Güray ile birlikte, Karşıyaka Yalısı’nda tasarlamış ve uygulamış olduğu mimari örnekler arasında olan No: 296 Gökçeoğlu Apartmanı, No: 304 Yalı Apartmanı ile No: 290-292 Gediz Apartmanları bulunmaktadır (Gündüz, O., Ege Mimarlık, 2006/3, 58, s.34).
San’ın konut tasarımları arasında Göztepe-Mithatpaşa Caddesi no: 747’deki Hikmet Tabak Apartmanı (1960-61), Ilıca-Çeşme’de Mikalef Evi (1963) bulunmaktadır.
Fotoğraf kaynağı: http://egemimarlik.org/21/2.pdf
Fotoğraflar, Belgeler ve Çizimler
Sözlü Tarih Belgelemeleri
Ülkü Kayaalp, röportaj, Ekim 2020
“1966 yılında annem, babam, ben ve kardeşim kredi çekerek bu apartmanı yaptırdık. 1964’te başlayan inşaat 1966’da tamamlandı. Önceden burada kendi iki katlı evimiz vardı. Gökçeoğlu Apartmanı yapıldığından beri de burada oturuyorum. Faruk San mimarıdır binanın. General temel olarak yapılmıştı bina, o zamanlar öyle geçiyordu. Hemen bu bina hizasında çok benzer bir apartman daha vardır, onu da Armağan Çağlayan yapmıştır.”
“Önceden binanın önündeki orta refüje kadar yol vardı, gerisi denizdi. Oradan sonrası hep doldurmadır. Balıkçılar olurdu evimizin önünde, tuttuğunu satmak için gezerlerdi. Taze satarlardı. Bizden sonra dönüşüm hızlandı, sıra olarak devam etti.”
“Komşuluk ilişkileri ise daha farklıydı, daha güzeldi. Arka bahçede komşular hep vakit geçirirdi, şu anlarda hep otopark olarak değerlendiriliyor.”
“En mühim kısmı ise balkonların geniş olmasıdır… Balkon o dönemler için çok önemliydi. Balkon kültürü vardı. Şimdilerde kalmadı. Bu nedenle biz yaptırırken balkonu çok önemsedik. Ferforje demir korkuluk kullandık ki daire içinden manzara kesilmesin. Bir de balkon karakteristik olarak bir köşe yapmaktadır. O da denize doğru ayrı bir çıkıntı, ayrı bir hava veriyor. Onun dışında cepheyi daha sade tutmayı tercih ettik.”
“Salon kültürü bizim için önemliydi. Ailece salonda yemek yerdik ve gece misafirlerimiz olurdu. Yemek masası mutfağa yakın kısımda yer alır. Mutfakta yemek yenmezdi zaten mutfaklarımız oldukça küçük.”
“O zamanlar Alsancak’ta ‘Cimbom Mobilya’ adında meşhur bir mağaza vardı, mobilyalar İtalya’dan ithal gelirdi… Benim mobilyalarım özel yapımdı o yüzden ben de bugüne kadar mobilyalarımı değiştirmedim.”
Ülkü Kayaalp, röportaj, Kasım 2018
“Özgün kalan kısımlar her yer… Boyanıp kağıtlanıyor o kadar. Görebilirsiniz, banyo da mutfak da aynı kaldı. Çünkü fonksiyonel olarak hiçbir eksiği yok…”
“Ama yatak odam 1960’tan. Galeri Proteks o zaman modaydı… Lake takımlar onlar 60’lar… Lake takım ve boydan boya ayna, başucu kitaplık… İstanbul’daydı (Galeri Proteks)… Ordan buraya gönderiyorlardı. 1960’larde bir benzerini görmüştük gelip giderken. O zaman ben 2 sene annemle yaşadım ben evlendikten sonra, yıkılınca ayrı eve çıktık… O zaman yalnız yatak odam oraya geldi. Sonra ev yapılınca ancak eşyalar alındı…”